Verder op weg...
Op deze pagina wil ik je meer vertellen over de keuzes die ik heb gemaakt bij het schrijven van het kinderboek Op weg met Jozef en Maria.
Je hebt waarschijnlijk al gemerkt dat er heel wat verschillen zijn met het traditionele geboorteverhaal. Want waar is de stal gebleven? En waar is de herbergier die geen plaats had voor Jozef en Maria? En hoe zit het met Jezus, lag hij niet in een kribbe? Op deze en andere vragen wil ik je hier graag een antwoord geven.
Ik heb geprobeerd zo zorgvuldig mogelijk de onderwerpen te onderbouwen. Maar ook ik ben op weg en weet bijgevolg niet alles.
Ik hoop dat de onderwerpen op deze pagina,, het boek en al de andere middelen die we beschikbaar stellen, jou en je kinderen ondersteunen om je eigen weg met en naar Jezus te gaan.
We gaan op weg. Op weg naar Bethlehem!
Terry van Driel
De geboorte van Jezus wordt besproken in twee boeken van de Bijbel. In het verslag van Lucas1 en van Mattheüs. Op het eerste gezicht lijken deze twee boeken elkaar tegen te spreken. De apostel Mattheüs vertelt dat de wijzen (of magiërs) uit het Oosten het kindje Jezus vinden in een huis. Terwijl Lucas ons toch vertelt dat Jezus in een stal geboren is. Maar klopt dit wel? Laten we de twee teksten in de vertaling van de Naardense Bijbel er eens bij nemen.
Ze komen het huis binnen
en zien het jongetje,
mét Maria, zijn moeder,
en neervallend
bewijzen zij het hulde;
ze openen hun schatkisten
en bieden hem geschenken aan:
goud, wierook en mirre
Mattheüs vertelt in deze Bijbelpassage over de wijzen uit het Oosten die in Bethlehem het huis vinden waar Maria met kindje Jezus is. Ze erkennen hem als hun koning en bieden hem geschenken aan.
zij bevalt van haar eerstgeboren zoon;
zij wikkelt hem in doeken
en legt hem omhoog in een 'kribbe'*,
omdat er voor hen
geen plaats is geweest in de 'herberg'**.
* = of deegtrog (zie uitleg over de kribbe).
** = gastenkamer (zie uitleg over de herberg).
Lucas vertelt ons over een 'kribbe' en een 'herberg'. Maar niet over een stal. De stal is één van de vele ingrediënten die later aan het geboorteverhaal van Jezus zijn toegevoegd. Jezus is geboren in een huis.
De woorden kribbe en herberg heb ik bewust tussen twee komma's gezet. De oorspronkelijke woorden waaruit de Nederlandse vertaling is ontstaan hebben namelijk een andere betekenis. Meer informatie hierover lees je hieronder.
Het traditionele geboorteverhaal van Jezus vertelt ons dat er voor Jozef en Maria geen plaast is in de herberg. Dit klopt echter niet. In de originele tekst zien we dat het woord κατάλυμα (kataluma) gebruikt wordt.
Kατάλυμα (kataluma) is het Griekse woord voor een logeer- of gastenkamer. Een κατάλυμα is een kamer of aparte ruimte in of aan een huis. Het is dè plek waar gasten kunnen verblijven. De κατάλυμα is heel belangrijk, want gastvrijheid is een zeer hoog goed in de cultuur van de Israëlieten.
Voor een herberg heeft het Grieks een anders woord, namelijk πανδοχεῖον (pandocheion). Dit woord is opgebouwd uit twee andere Griekse woorden; πᾶς (pas) wat 'iedereen' betekent en het woord δέχομαι (dechomai), wat letterlijk 'wat erin gaat' betekent. Een πανδοχεῖον is een openbare plaats waar 'iedereen in gaat'. Een herberg of hotel dus.
De barmhartige Samaritaan uit de gelijkenis van Jezus bracht de gewonde man naar zo'n πανδοχεῖον (pandocheion), een herberg dus.
De tekst in Lucas 2:7 zou dus als volgt vertaalt moeten worden:
...omdat er voor hen geen plaats is geweest in de gastenkamer.
Het Griekse woord dat in de nederlandse vertaling van Lucas 2:7 vertaald is met kribbe is het woord φάτνη (phatnē)1. Een φάτνη (phatnē) is een trog voor dierenvoedsel2 òf een trog om brood in te kneden3.
Al vanaf de tijd van het oude Egypte gebruiken de mensen deegtroggen. Het Bijbelboek Exodus vertelt zelfs dat de Israëlieten hun troggen om de schouders bonden en zo de woestijn in trokken4.
Natuurlijk is een trog voor brood en een trog voor dierenvoedsel niet hetzelfde voorwerp. Al lijken ze qua vorm wel op elkaar.
Gezien de feiten dat,
Jezus van zichzelf zegt dat hij het (levend) Brood is.
heb ik voor het boekje Op weg met Jozef en Maria gekozen om φάτνη (phatnē) te vertalen als deegtrog ofwel een bak voor brood.
"Midden in de winternacht ging de hemel open, ......"
Met dit liedje begon mijn eigen reis 'op weg naar Bethlehem'. Ik dacht: welke herder is nu nog buiten met z'n schapen wanneer het buiten zo koud is? Geen enkele herder zo blijkt.
Het idee dat Jezus in de winter geboren is, is één van de ingrediënten die later aan het geboorteverhaal van Jezus is toegevoegd. Herders zijn vanaf de lente tot aan de herfst buiten met hun schapen1 en geiten. Echter in de winter blijft de kudde, toch zeker 's nachts, veilig binnen.
Ook voor Keizer Augustus zou het een zeer onverstandige keuze zijn geweest, om al de mensen in de winter naar hun stad te laten terugkeren. De wegen zijn dan immers veel moeilijker begaanbaar en de temperaturen onaangenaam.
Net zoals de winternacht en de stal zijn ook de os en de ezel later aan het geboorteverhaal van Jezus toegevoegd.
De geboorte van Jezus wordt besproken in twee boeken van de Bijbel, in het evangelie van Mattheus1 en van Lucas. Nergens komt er een os of een ezel in voor.
Het woord Bethlehem is een Hebreeuws woord dat bestaat uit twee andere Hebreeuwse woorden: Beth (of Beyt) en Lehem. Beth betekent huis en Lehem betekent brood. Bethlehem is het Huis van het Brood1.
In de tijd van Abraham schreven de mensen in pictogrammen. Ieder pictogram had een heel concrete en praktische betekenis. Abstrakte 'woorden' zoals het nederlandse woord 'liefde' bestonden er toen niet.
Deze praktische betekenis zien we ook terug in de pictogrammen van het woord Bethlehem.
Net zoals het huidige hebreeuws worden de pictogrammen gelezen van rechts naar links. Het eerste pictogram van het woord Beth is een bovenaanzicht van een tent. De opening geeft de ingang van de tent weer en wanneer je de hoek omgaat kom je in het beschermde gedeelte voor de vrouwen. De mensen die toen leefden waren nomaden en hun tent was hun huis.
Onze letter B is afkomstig van dit pictogram. Wanneer je het pictogram een kwartslag draait kun je de B er al in zien4.
Het derde pictogram uit het woord Beth is een afbeelding van twee gekruiste stokken. Dit heeft de betekenis van iets markeren of een teken om iets aan te duiden. Het teken van het huis (de familie) is hun naam. Denk maar aan Jezus die afkomstig is uit het Huis van David3.
Ook in dit pictogram kun je één van onze letters in terug zien. De twee gekruiste stokken zijn nu onze letter T.
De concrete en praktische betekenis van de pictogrammen zien we ook terug komen in het woord Lehem. Lehem, brood dus, is zeer nauw verwant aan een ander hebreeuws woord: Laham.
Het woord Laham betekent vechten. En om brood te maken moet je ook 'vechten'. Je moet hard kneden en slaan met je deeg om zo tot een goed brood te komen.
Door velen wordt aangenomen dat Jezus aan het einde van de zomer, begin herfst geboren is. Iets wat ik zeer aannemelijk vind.
Echter het doel van het boekje 'Op weg met Jozef en Maria' is niet om een precieze datum aan te wijzen voor de geboorte van Jezus, maar om kinderen en volwassenen te laten proeven van Jezus, die als brood is. Een studie rond de geboortedatum van Jezus is op deze website niet op zijn plek.
Het zou goed kunnen dat Jezus rond of precies op het Loofhuttenfeest geboren werd. De berekeningen via de orde van Abia vind ik aannemelijk. Maar het blijft uitgaan van een aantal veronderstellingen, waarvoor ik geen sluitend bewijs heb kunnen terugvinden in de Schrift.
Ik geloof niet dat Jezus in een loofhut geboren is. Dit idee komt nog steeds voort uit de gedachtegang van een stal, maar in plaats van een stal is het een loofhut geworden. Daarbij komt dat het me zeer onwaarschijnlijk lijkt dat een vrouw bevalt in zo'n open hut, waar velen je kunnen zien en horen.
Jezus is geboren in een (t)huis, waar mensen leven, slapen, eten en brood bakken. Heel gewoon. En dat maakt de geboorte van de Zoon van God nu juist zo bijzonder.
κατάλυμα G2646
kataluma
kat-al'-oo-mah
From G2647; properly a dissolution (breaking up of a journey), that is, (by implication) a lodging place: - guestchamber, inn.
Dit artikel van Stephen C. Carslon, gebupliceerd door de universiteit van Cambrigde in 2010, geeft een zeer diepgaande studie over het woord κατάλυμα en de bijbehoorende tekst uit Lukas 2:7.
In zijn studie komt de heer Carslon tot de conclusie dat Lukas 2:7b vertaalt zou moeten worden als: 'Omdat zij niet genoeg plaats hadden in de kamer waar zij verbleven.'
Ook vertelt Carslon over de heer Franciso Sanchez de la Brozas die in het jaar 1584 het traditionele kerstverhaal over de kribbe en de stal in vraag stelde. Hij stelde dat de geboorte van Jezus plaats vond in een huis van familie of vrienden van Jozef en Maria. Het in vraag stellen van het traditionele kerstverhaal koste de heer Sanzez de la Brozas echter wel zijn leven.
Het volledige artikel kun je hier lezen en downloaden:
Voorbeeldzin:
Οι πρόσφυγες βρήκαν κατάλυμα σε μια ελληνική οικογένεια.
De vluchtelingen hebben een kamer (accomodatie) gevonden
bij een Griekse familie.
In een artikel gebupliceerd door The Jerusalem Post Christian Edition, spreekt de heer David Smith opvallend genoeg over Naomi & Ruth, David en over Jozef & Maria. Hij vertelt over hun link met de stad Bethlehem, wanneer Bethlehem voor het eerst genoemd wordt in de Bijbel, over de gastvrijheid van de isrëalieten en over het woord κατάλυμα.
Een deel van dit artikel kun je hier lezen of downloaden:
πανδοχεῖον G3829
pandocheion
pan-dokh-i'-on
Neuter of a presumed compound of G3956 and a derivative of G1209; all receptive, that is, a public lodging place (caravanserai or khan): - inn.
Lucas 10: 33, 34
Maar zomaar een Samaritaan
die onderweg is,-
als hij langs hem komt en hem ziet
wordt hij inwendig bewogen;
hij komt op hem toe, verbindt zijn wonden,- giet er olie en wijn op, tilt hem op zijn eigen rijdier, brengt hem naar een herberg en zorgt voor hem.
πᾶς G3856
pas
pas
Including all the forms of declension; apparently a primary word; all, any, every, the whole: - all (manner of, means) alway (-s), any (one), X daily, + ever, every (one, way), as many as, + no (-thing), X throughly, whatsoever, whole, whosoever.
δέχομαι G1209
dechomai
dekh'-om-ahee
Middle voice of a primary verb; to receive (in various applications, literally or figuratively): - accept, receive, take.
φάτνη (G5336)
phatnē
fat'-nay
From πατέομαι pateomai (to eat); a crib (for fodder): - manger, stall..
Merk op:
πατέομαι (pateomai) betekent: eten voor mensen.
Exodus 12:34
Dan tilt de gemeente zijn deeg op,
voordat het gist,
hun baktroggen gewikkeld in hun mantels
op hun schouder.
Deutronomium 28:5
gezegend je schaal en je deegtrog;
Deutronomium 28:17
vervloekt je schaal en je deegtrog;
Exodus 7:28
wemelen zal de Stroom
van kikvorsen;
opklimmen zullen die
en binnenkomen in uw huis,
in de kamer waar uw ligbank staat,
en op uw bed,
in het huis van uw dienaars
en in uw manschap,
in uw bakovens en uw deegtroggen!-
- Kneedbak, (voor brood)
- Voerbak,
- Diepe inzinking in de bodem, plooidal
Maar het geschiedt in die dagen:
er gaat een besluit uit van Caesar Augustus
dat elke familie
moet worden ingeschreven;
deze -eerste- inschrijving geschiedt
als Quirinius landvoogd van Syrië is.
Allen zijn op reis gegaan
om te worden ingeschreven,
ieder naar zijn eigen stad.
Maar ook Jozef klimt op
van Galilea, uit de stad Nazaret,
naar Judea, naar de stad van David
die Betlehem wordt geroepen,
omdat hij is uit het huis en de vaderlijn
van David,
om te worden ingeschreven
samen met Maria,
die aan hem uitgehuwelijkt is
en zwanger is.
בֵּית לֶחֶם
bêyth lechem
bayth leh'-khem
From H1004 and H3899; house of bread; Beth-Lechem, a place in Palestine: - Beth-lehem.
לָחַם
lâcham
law-kham'
A primitive root; to feed on; figuratively to consume; by implication to battle (as destruction): - devour, eat, X ever, fight (-ing), overcome, prevail, (make) war (-ring).
De evolutie van de letter Beth
לֶחֶם
lechem
lekh'-em
From H3898; food (for man or beast), especially bread, or grain (for making it): - ([shew-]) bread, X eat, food, fruit, loaf, meat, victuals. See also H1036.
2 Samuel 7:26
en groot zal uw naam zijn
tot in eeuwigheid,
dat men zal zeggen:
de Ene, de Omschaarde,
is God over Israël!,
en het huis van uw dienaar, van David,
zal vaststaan voor uw aanschijn;
Maar ook Jozef klimt op
van Galilea, uit de stad Nazaret,
naar Judea, naar de stad van David
die Betlehem wordt geroepen,
omdat hij is uit het huis en de vaderlijn
van David,
Volg ons!
Kinderboekenserie Op Weg Met...
is een uitgave van:
Van Driel Publishing
Stationslaan 13 b2
8200 Sint Andries - Brugge
België
E-mail: info@vandriel.be
Tel: +32484947860
Btw: BE0680.935.941
Om je de best mogelijke gebruikerservaring te bieden op onze website maken we gebruik van cookies. Door onze website te blijven gebruiken, stem je hiermee in.
Ik wil meer weten
